DÂY NẾT NAM

Nouettea cochinchinensis Pierre ex Spire, 1905

Epigynum cochinchinensis (Pierre ex Spire) Middleton, 1994

Họ: Trúc đào Apocynaceae

Bộ: Long đởm Gentianales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây dây leo dạng trườn, cành non có lông ngắn. Lá mọc đối, nhẵn cả 2 mặt, dài 10 - 15,5 cm, rộng 4 - 7 cm; phiến lá gần hình trứng; gân bên 8 - 10 đôi; cuống lá 1 - 1,4 cm, có lông rõ. Lá bắc dài 1 - 1,5 mm; dạng tam giác dài, nhọn đầu, mặt ngoài có lông dày. Cụm hoa mọc ở đầu cành, kiểu xim nhiều ngả, dạng gần tán; cuống cụm hoa 1,5 - 4 cm, có lông. Lá bắc dài 1 - 1,5 mm, dạng tam giác dài, nhọn đầu, mặt ngoài có lông dày. Cuống hoa dài 1 - 2 mm, có lông dày. Lá đài hình tam giác dài, dài 2 - 2,5(3) mm, tù đầu, mặt ngoài có lông rõ, đáy có nhiều tuyến nhỏ. Nụ hoa nhọn đầu. ống tràng dài 2,5 - 3,5 cm, dạng ống phình to ở giữa, ngoài có lông dày, mặt trong có lông từ chỗ nhị đính trở xuống.

Cánh tràng lợp phải, dài 7 - 9 mm, ngoài có lông thưa, dạng gần hình lưỡi, đầu có mũi nhọn. Nhị đính ở đáy phần phình của ống tràng; chỉ nhị dài 1,2 - 1,5 mm; bao phấn dài 7 - 7,5 mm, hình mũi tên, đầu nhọn, đáy có 2 càng dài, nhẵn. Đĩa hình vòng, nhẵn, đầu xẻ 5 thùy, cao hơn bầu. Bầu gồm 2 lá noãn rõ, vòi nhụy hình trụ, dài 6 - 8 mm, đầu nhụy hình nón, dài 2 - 2,2 mm, nhẵn.

Sinh học, sinh thái:

Cây mọc hoang ở bờ nước hay các khu vực còn rừng sát vùng rừng ngập mặn. Cây ưa sáng, chiu được đất cắn, khô, nhiễm mặn. Ra hoa tháng 1 - 2.

Phân bố:

Trong nước: Mới tìm thấy ở Bến Tre.

Nước ngoài: Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan.

Giá trị:

Loài duy nhất của chi Nouettea được tìm thấy ở Việt Nam, Là nguồn gen hiếm của Việt Nam cần được bảo tồn.

Tình trạng:

Cá thể ít, rừng bị phá, dễ bị mất nơi sống.

Phân hạng: EN B1+2b,c.

Biện pháp bảo vệ:

Ngăn chặn nạn phá rừng, khoanh vùng bảo vệ loài, đặc biệt là khu vực phân bố của loài ở rừng ngập mặn Bến Tre. Đưa một số cá thể về trồng tại vườn thực vật để bảo tồn nguồn gen.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam 2007 - phần thực vật - trang 64.