New Page 1
BƯỚM HÌNH KHIÊN
Parthenos
sylvia
(Cramer,
1776)
Papilio sylvia
Cramer, 1776
Parthenos
cyanagyrus Fruhstorfer, 1916
Parthenos
immaculata Staudinger, 1886
Họ: Bướm giáp Nymphalidae
Bộ: Cánh vẩy Lepidoptera
Đặc điểm nhận dạng:
Một loài có kích thước lớn và không thể nhầm lẫn. Mặt trên cánh có màu xanh lam,
viền cánh đen, các đốm vệt đen chạy khắp cánh và ngang thân tạo ra dạng vằn vện
rất đặc thù. Cánh trước có một dãy đốm trắng lớn chạy dọc mép, từ gần gốc đáy
cánh đến gần chót cánh. Mặt dưới sáng màu, trắng bạc phớt xanh. Con đực và cái
giống nhau, con cái có kích thước lớn hơn. Bướm có kiểu bay lướt nhanh lạ
thường. Giống Parthenos chỉ có một loài, phân bố rộng trên Thế giới từ
Sri Lanka, Ấn Độ cho đến Tân Guinea và quần đảo Solomon; có nhiều loài phụ khác
nhau với các kiểu màu sắc rất khác nhau. Loài phụ ở Việt Nam là P.sylvia
gambrisius. Sải cánh: 85-100mm.
Sinh học sinh thái:
Phổ biến nhưng không bao giờ gặp với số lượng lớn, cả trong rừng ở các độ cao
khác nhau (thường thấy ven đường mòn) lẫn khu vực thành thị. Có cách bay rất đặc
biệt: đập cánh nhanh vài lần rồi xoè cánh ra ở tư thế cụp xuống và lượn khá
nhanh. Con đực có tập tính bảo vệ lãnh địa. Nó thường chiếm lĩnh một khu vực
cạnh đường mòn, bay xuống đất hút chất khoáng ở gần đó, đánh đuổi mọi con bướm
xâm nhập lãnh địa. Sâu ăn lá các loài dây leo như giống cây Thư diệp Adenia
sp. thuộc họ Nhãn lồng Passifloraceae và dây Rễ gió Tinospora
cordifolia thuộc họ Dây mối Menispermaceae. Có một vài thế hệ trong một năm,
thế hệ mùa thu có số lượng nhiều hơn. Bướm trưởng thành hay gặp ở những vùng đất
thấp, làng quê, trong vườn và công viên ở thành phố. Chúng bị hấp dẫn bởi một số
loài thực vật có hoa như Bông ổi và Cỏ hôi. Sâu non sống ở trên cây Thư diệp
Adenia sp. và dây Ký ninh -
Tinospora
crispa. Loài không
phổ biến. Sống ở mọi độ cao, trong các rừng thứ sinh, trảng cây, bụi cỏ, phổ
biến ở các trảng cây bụi cỏ vùng thấp.
Phân bố:
Đông Ấn Độ, Mianma, Trung Quốc, Thái Lan, Lào, Malaixia, và Việt Nam. Phân bố
toàn Việt Nam.
Giá trị, tình
trạng và biện pháp bảo vệ:
Là loài phân bố
rộng nhưng ít gặp. Loài này to, đẹp có giá trị, có thể nhân nuôi dễ dàng bởi phổ
sinh thái của nó rất rộng và đã biết các loài thực vật là thức ăn cho chúng.
Mô tả
loài: Vũ văn Liên - Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam.