SỔ XOAN

Dillenia ovata Wall. Ex Hook. f.et Thoms., 1855

Wormia kunstleri King, 1889

Họ: Sổ Dilleniaceae

Bộ: Sổ Dilleniales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây gỗ lớn, cao 20 - 30 m thân có vỏ xám có sọc, nhánh mang nhiều vết xẹo lá. Lá đơn, mọc vòng, tập trung ở đầu cành, xoan, xoan ngược hay tròn, dài 15 - 18 cm, rộng 7 - 14 cm, gốc hình tim, có lông ở mặt dưới nhất là trên các lông chính; gân phụ 15 - 20 cặp. Hoa đơn độc ở phía ngọn, to 10 - 15 cm, cánh hoa màu vàng, lá đài có lông mịn, các nhị trong vươn ra ngoài; 10 lá noãn. Quả hình trứng dài 4 - 5 cm, rộng 3 - 4 cm, khi chín màu vàng.

Sinh học, sinh thái:

Mọc trong các khu rừng bình nguyên và trung nguyên thường thấy ở các khu vực gần hồ nước hay các con suối, thung lũng có độ ẩm cao. Cây ưa sáng, ưa ẩm, hoa tháng 3 - 4, quả tháng 6 - 9.

Phân bố:

Trong nước: Cây mọc từ Khánh Hòa tới An Giang và Kiên Giang

Nước ngoài: Từ Ấn Độ đến Malaysia, Sumatra và còn phân bố ở Myanmar, Thái Lan, Campuchia, Lào.

Công dụng:

Quả với các lá dài nạc dùng ăn được có tác dụng giải khát và làm dễ tiêu. Vỏ cây được dùng ở Campuchia làm nuớc sắc uống trị kiết lỵ, cầm ỉa chảy. Lấy 2 - 3 mảnh vỏ dài bằng ngón tay, rộng 2 - 3 cm, cho vào 1 bát nước, sắc kỹ đến khi còn 1/3. Dùng nước này uống ngày 3 lần sáng, trưa và tối. Gỗ xấu, ít giá trị, dùng trong xây dưng địa phương và làm các đồ dùng thông thường.

Tài liệu dẫn: Cây thuốc Việt Nam - Võ văn Chi - Trang 1059.