HÚNG CHANH

Plectranthus amboinicus (Lour.) Spreng

Họ: Hoa môi Lamiaceae

Bộ: Hoa môi Lamiales

Mô tả:

Cỏ sông lâu, cao 30 - 70cm. Thân gần tròn, mập, ròn, có lông tơ dày. Lá hình trứng rộng hay gần tròn, cỡ 3 - 7 x 2 - 6cm; phiến lá dày dòn, chóp lá nhọn hay tù, gốc tròn hay cụt, mép lá xẻ răng cưa, cả hai mặt có lông ngắn. Gân bên 4 - 5 đôi, cuống lá dài 1 - 3cm. Cụm hoa dạng chùy ở tận cùng, dài 10 - 15cm, có lông.

Lá bắc hình trứng rộng, không cuống, có lông, Đài hình chuông, dài 2,5 - 3mm, có lông tơ và điểm tuyến ở phía ngoài, 2 môi. Môi trên 1 thùy lớn, đứng không men xuống ống, môi dưới 4 thùy gần bằng nhau, quả đài đồng trưởng dài 5 - 6mm. Tràng màu tím nhạt dài 8 - 12cm, có lông ở phía ngoài, nhẵn ở bên trong, 2 môi. Môi trên 4 thùy nhỏ đứng, môi dưới 1 thùy lớn, lõm hình lòng thuyền.

Nhị 4, hơi thò khỏi tràng, hướng xuống phía dưới, chỉ nhị nhẵn, dính liền ở phía dưới và bao lấy vòi nhụy. Bao phấn chụm lại. Bầu nhẵn, vòi dài hơn nhị, đỉnh xẻ 2 thùy, Đĩa mật có thùy trước cao hơn bầu. Quả gần hình cầu, màu nâu.

Sinh học và sinh thái:

Ra hoa tháng 10 - 12; cây ưa sáng và ẩm, thường được trồng.

Phân bố:

Trồng ở Hà Nội, Đồng Tháp và nhiều ở các tỉnh trong cả nước. Còn có ở ấn Độ, Inđônêxia, Philippin.

Giá trị sử dụng:

Cây có tinh dầu, làm gia vị, làm thuốc chữa ho, cảm sốt, ỉa chảy, hay để sát trùng.

Tài liệu dẫn: Thực vật chí Việt Nam - Vũ Xuân Phương - tập 2 - trang 55,