RÙA HỘP TRÁN VÀNG
RÙA HỘP TRÁN VÀNG MIỀN TRUNG
Cuora bourreti (Obst
& Reimann, 1994)
Cistoclemmys picturata
Obst
2003
Họ: Rùa đầm Emydidae
Bộ: Rùa Testudinata
Đặc
điểm nhận dạng:
Loài rùa nước
ngọt có kích thước trung bình, mai rùa cong, có chiều dài 15 - 20 cm. Hoa văn và
màu sắc trên mai rùa biến đổi để thích nghi với môi trường sống phủ đầy lá
khô. Mai rùa có thể hoàn toàn màu đen đến màu nâu hạt dẻ, có hoặc không có sọc
và tia màu đen cũng như đường viền mai màu sáng. Yếm màu kem, có hoặc không có
đốm đen ở mỗi tấm. Đầu rùa là sự tổng hoà của các hoa văn màu đen, đỏ, cam,
vàng, xanh dương, hồng và/hoặc trắng. Điều này khiến loài này được cho là rùa
cạn có nhiều màu sắc nhất châu Á. Con đực thường có yếm hơi lõm, móng vuốt lớn
hơn, đuôi dài và mập hơn con cái.
Ở Việt Nam có 3 loài
Cuora sp.
các nhà nghiên cứu đã dựa vào hình thái, vùng phân bố và di truyền và được công
bố trên tạp chí Salamandra 59(4): 336 - 346 ngày 30 tháng 10 năm 2023
với những khác biệt như sau:
Rùa hộp trán vàng miền bắc -
Cuora
galbinifrons -
Loài rùa này có đặc điểm nhận dạng giống hai loài rùa khác là Rùa hộp trán vàng
miền bắc Cuora galbinifrons và Rùa hộp trán vàng miền nam Cuora
picturata. Cả ba loài rùa đều có sự thay đổi về màu sắc sặc sỡ. Tuy nhiên
Rùa hộp trán vàng miền bắc Cuora gabinifrons thì có yếm đen, còn Rùa hộp
trán vàng miền nam Cuora picturata lại có mai ngắn và gồ cao hơn loài Rùa
hộp trán vàng miền trung
Cuora bourreti.
Rùa hộp trán vàng miền trung - Cuora bourreti -
Loài rùa này có đặc điểm nhận dạng giống hai loài rùa khác là Rùa hộp trán vàng
miền trung
Cuora bourreti
và Rùa hộp trán vàng miền bắc Cuora galbinifrons. Cả ba loài rùa đều có
sự thay đổi về màu sắc sặc sỡ, nhưng Rùa hộp trán vàng miền bắc có yếm gần đen
toàn bộ còn Rùa hộp trán vàng miền trung có mai thấp hơn, thuôn dài hơn và có
rất nhiều đốm đen ở phía rìa mai.
Rùa hộp trán vàng miền nam -
Cuora picturata -
Loài rùa này có đặc điểm nhận dạng giống hai loài rùa khác là Rùa hộp trán vàng
miền trung
Cuora bourreti
và Rùa
hộp trán vàng miền nam Cuora picturata. Cả ba loài rùa đều có sự thay đổi
về màu sắc sặc sỡ, nhưng Rùa hộp trán vàng miền bắc Cuora gabinifrons có
yếm màu đen còn hai loài rùa kia mai màu vàng với chấm đen trên mỗi tấm yếm.
Sinh
học, sinh thái:
Rùa
sống ở những nơi ẩm ướt, có các bụi rậm trong
rừng cây gỗ ở vùng trung du và vùng núi; ăn chủ yếu động vật (giun đất, cá,
thịt) và cả thực vật (hoa quả, chuối).
Nuôi trong khu vực cứu hộ động vật chúng thích ăn chuối chín và các loại rau. Rùa hộp trán
vàng đẻ trứng vào tháng 6. Trước khi đẻ có
tập tính
bới đất để vùi trứng.
Phân bố:
Trong
nước:
Cả 3 loài
có 3 vùng phân bố khác nhau từ Bắc vào Nam, từ Lào Cai, Vĩnh Phúc, Hoà Bình, Bắc Giang, Quảng Ninh, Thanh Hoá, Nghệ An, Hà
Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Kontum
đến Ninh Thuận.
Thế
giới: Lào, Cambodia
Giá trị:
Có giá trị khoa
học, thẩm mỹ giúp học sinh sinh viên tìm hiểu về tập tính sinh thái của loài này
trong tự nhiên.
Tình trạng:
Số lượng đang bị
giảm sút, ước tính > 20% do săn bắt triệt để. Một số nơi phân bố đã bị tuyệt
diệt do săn bắn quá mức và sinh cảnh sống của chúng bị tàn phá. Số lượng suy
giảm, ước tính > 50% do bị săn bắt triệt để.
Biện pháp bảo vệ:
Nghiêm cấm săn bắt, buôn bán. Cần tổ chức nhân nuôi ở các khu bảo tồn nhằm nhân giống để thả vào môi trường tự nhiên và giữ lại
nguồn gen
Tài liệu dẫn:
Sách đỏ Việt Nam năm 2010 - phần động vật
- trang 254.