|
BẠN BIẾT GÌ VỀ TÊN MỘT LOÀI SINH VẬT ?
Phùng Mỹ Trung - Web Admin- (theo Cơ sở sinh học Bảo tồn)
Phân loại học là môn một lĩnh vực khoa học chuyên nghiên cứu để xác định phân loại các loài sinh vật. Mục đích của phân loại học hiện đại là xây dựng một hệ thống đánh giá phản ánh được quá trình tiến hóa của một nhóm loài từ tổ tiên xa xưa của chúng. Bằng việc xác định những mối quan hệ giữa các loài, các nhà phân loại học giúp các nhà sinh học bảo tồn xác định các loài hoặc các nhóm loài có những đặc điểm tiến hóa riêng hay đặc biệt có ý nghĩa cho những nỗ lực bảo tồn đa dạng sinh học.
Theo cách đánh giá mới: Những loài có mối quan hệ huyết thống gần gũi, có nhiều đặc điểm cấu tạo tương đồng tạo thành một chi (genus): loài chim khướu Garrulax chinensis và nhiều loài chim biết hót khác có các đặc điểm cấu tạo tương tự được xếp trong chi Khướu - Garrulax. Những chi có đặc điểm cấu tạo hình thái và sinh học gần giống nhau họp lại thành một họ (familia): tất cả các loài chim thuộc các Chi gần giống với chi Garrulax thuộc vào họ Khướu - Timaliidae.
Những họ có đặc điểm gần nhau tạo thành một bộ (ordo): tất cả những họ chim có họ hàng gần và có nhiều đặc điểm giống nhau hợp thành bộ Sẻ - Passerifomes. Những bộ có nhiều đặc điểm giống nhau tạo thanh một lớp (classis): tất cả các bộ Chim thuộc vào lớp Chim - Aves.
Những lớp có đặc điểm gần nhau hợp thành một ngành (phylum): tất cả các lớp động vật có xương sống tạo thành ngành Dây sống - Chordata.
Những ngành có đặc điểm gần nhau tạo thành một Giới (regnum): tất cả các ngành động vật thuộc vào giới Động vật - Animalia.
Hầu hết các nhà sinh học bảo tồn hiện đại thừa nhận năm giới sinh vật gồm: thực vật, động vật, nấm, sinh vật tiền nhân (các loài sinh vật có cấu tạo đơn giản nhất không có nhân xác định, không sinh sản hữu tính như vi khuẩn), sinh vật nguyên sinh - Protista (các loài sinh vật có cấu tạo phức tạp hơn và có nhân như nguyên sinh động vật tảo đơn bào) .
Mặc dù sự đa dạng tồn tại ở tất cả các bậc đơn vị phân loại, nhưng trong thực tế các nỗ lực bảo tồn chủ yếu tập trung ở bậc loài.
Các nhà sinh học trên khắp thế giới thống nhất sử dụng một bộ tên chuẩn thường gọi là tên khoa học hay tên Latinh khi thảo luận về các loài. Hệ thống đặt tên loài thường dùng là danh pháp tên kép được xây dựng từ thế kỷ thứ XVI bởi nhà sinh học người Thụy Điển Carolus Linnaeus. Việc sử dụng tên khoa học tránh được việc nhầm lẫn hay xảy ra khi người ta dùng tên thường gọi theo địa phương trong cuộc sống hàng ngày. Chỉ có tên khoa học là chính xác và được sử dụng thống nhất ở tất cả các nước, bất kể ở nước đó người ta dùng ngôn ngữ gì. Tên khoa học của loài gồm có hai từ như chim Khướu là Garrulax chinensis . trong đó Garrulax là tên của chi, chinensis là tính ngữ chỉ đặc điểm của loài. Tên của chi có thể tạm hiểu như là họ mà con người vẫn dùng để thể hiện quan hệ của những người cùng dòng tộc... còn tên riêng tính ngữ chỉ đặc điểm của loài có thể hiểu như tên riêng vẫn dùng của mỗi con người vậy.
Tên khoa học được viết theo quy định về danh pháp như sau:
Chữ đầu tiên của tên chi phải được viết bằng chữ hoa và tên của tính ngữ loài thì bao giờ cũng chỉ viết bằng chữ thường. Tên khoa học bao giờ cũng được viết bằng chữ nghiêng hoặc được gạch chân. Đôi khi tên khoa học được mang tên của người đặt tên như trong trường hợp Homo sapien Linnaeus. tên này chỉ ra rằng Linnaeus là người đâu tiên đề nghị đặt tên khoa học cho loài người. Nếu như trong trường hợp chưa nhất trí, còn tranh cãi về một số loài trong chi, hoặc việc xác định các loài trong một chi chưa được chắc chắn lắm, hoặc muốn ám chỉ một tập hợp nhiều loài trong chi nào đó, người ta viết tên chi rồi viết kèm chữ viết tắt spp. (ví dụ: Garrulax spp.). Trong trường hợp muốn biểu thị một loài chưa được xác định, người ta dùng chữ viết tắc sp.. thì người ta dùng ký hiệu viết tắt spp. hay sp... Cần lưu ý là chữ spp. và sp. luôn được in đứng.
Nếu trong một chi nào đó chỉ có một loài duy nhất thì chi đó được gọi là chi đơn loài. Tương tự như thế, khi một họ chỉ có một chi duy nhất thì họ đó được gọi là họ đơn chi
|
