ĐINH HƯƠNG

Dysoxylum cauliflorum Hiern, 1875.

Họ: Xoan Meliaceae

Bộ: Cam Rutales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây gỗ, cao 30 - 40 m. Thân thẳng, vỏ nhẵn màu xám hoặc nâu, vỏ trong màu vàng nhạt. Cành mập, có lông màu vàng. Lá kép lông chim lẻ, lá chét 11 - 13 mọc đối hay gần đối, phiến lá thuôn, đầu có mũi nhọn, gốc hình nêm xiên, cỡ 12 - 24 x 4 - 10 cm. Cum hoa chùm, dài 9 - 13 cm trên cành già hoặc trên thân. Hoa màu vàng, dài 1 - 1,5 cm. Lá đài 4. Cánh hoa 4, có lông; ống nhị có 8 răng, 8 bao phấn không thò ra ngoài; Bầu 4 ô, có lông; vòi hình chỉ, có lông ở gốc; núm hình đầu; triền hình trụ, nhăn, dài vượt quá bầu, nhưng ngắn hơn vòi. Quả nang, vỏ quả dày, gần nhẵn, dài 2 - 3 cm, màu đỏ, khi chín nứt thành 3 - 4 mảnh. Hạt gần hình cầu, đường kính 1,2 - 1,3 cm.

Sinh học và sinh thái:

Mùa hoa tháng 4 - 5, có quả tháng 8 - 10. Tái sinh bằng hạt. Mọc trong rừng thường xanh, nguyên sinh hay thứ sinh, chân núi đá vôi, thung lũng, ở độ cao dưới 700 m.

Phân bố:

Trong nước: Ninh Bình (Cúc Phương), Nghệ An (Quỳ Châu), Hà Tĩnh (Hương Sơn), Kontum, Gia Lai, Lâm Đồng.

Thế giới: Ấn Độ, Trung Quốc, Campuchia, Malaixia.

Giá trị:

Cây cho gỗ tốt, khối lượng lớn, dùng trong xây dựng và làm đồ dùng thông thường.

Tình trạng:

Loài sẽ nguy cấp, do khai thác gỗ và diện tích rừng bị giảm sút ít nhất trên 20% hiện tại và trong tương lai 5 - 10 năm tới. Tuy nhiên, loài sẽ được bảo tồn ở Vườn quốc gia Cúc Phương.

Phân hạng: VU A1a,c,d+2d.

Biện pháp bảo vệ:

Đề nghị gây trồng ở một số vườn thực vật khác ngoài Cúc Phương.