NGÔ ĐỒNG

Firmiana simplex (L.) Wight

 Firmiana platanifolia (L. F) Schott. et. Endl)

Họ: Trôm Sterculiaceae

Bộ: Bông Malvales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây rụng lá cao 15 - 17m, đường kính 40 - 50cm. Vỏ nhẵn, khi non màu lục xám, khi già màu xám. Lá đơn, mọc cách, phân 3 - 5 thùy chân vịt, dài và rộng 8 - 35cm, gốc hình tim, các thùy không có răng cưa, mặt dưới có lông mềm. Cuống lá dài 6 - 35cm. Cụm hoa chùy, dài 20cm, lông tơ ngắn. Hoa đơn tính, 5 cánh đài hình dải, đầu nhọn, màu vàng hoặc trắng vàng, cuộn ra phía ngoài, phía gốc hợp thành ống. Hoa đực có cột nhị dài hơn cánh đài, đầu có 15 bao phấn. Hoa cái: bầu không cuống, 5 lá noãn rời, gốc bầu có nhụy thoái hóa; quả nang gồm 5 lá noãn mỏng, hình đàn tỳ bà, dài 7 - 9,5cm, có lông hình sao, mang 4 - 5 hạt đính ở mép. Hạt hình cầu, to màu nâu vàng, có vân.

Sinh học, sinh thái:

Cây ưa sáng, sinh trưởng nhanh, tái sinh hạt dễ dàng. Cây mọc trong rừng kín thường xanh mưa mùa nhiệt đới, hoặc trên những vùng núi đá vôi và núi đất chua hoặc trung tính. Hoa tháng 4 - 5. Quả tháng 8 - 9.

Phân bố:

Thế giới: Trung Quốc...

Việt Nam: Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Huế

Công dụng:

Gỗ màu trắng vàng, nhẹ, tỷ trọng 0,42, thô, có vân, có thể dùng xẻ ván, đóng hòm, làm nhạc cụ, nguyên liệu giấy. Hạt có dầu, hàm lượng tới 40%, dùng đốt đèn, làm xà phòng và làm thuốc. Cây có dáng đẹp, có thể trồng trong công viên, đường phố.

Tài liệu dẫn: Cây gỗ kinh tế - Trần Hợp, Nguyễn Bội Quỳnh - trang 713.