|
NƯA CHÂN VịT
NƯA CHÂN VịT
Tacca palmata
Blume, 1827.
Họ:
Râu hùm Taccaceae
Bộ: Râu hùm Taccales
Đặc điểm nhận dạng:
Cỏ nhiều năm, cao 30 - 40 cm, có củ hình cầu hoặc hình bầu dục rộng
(đường kính đạt tới 1,5 - 3 cm), mang 1 - 3(5) lá có cuống dài; phiến lá xẻ thuỳ
chân vịt thành 4 - 8 thuỳ. Cụm hoa 1(2) dạng tán, ở trên cuống dài bằng cuống lá
(cỡ 30 - 40 cm), chứa khoảng 10 hoa. Lá bắc tổng bao 4, dạng lá với gân hình
chân vịt, xếp chéo chữ thập thành 2 vòng; 2 chiếc vòng ngoài gần hình bầu dục
nhọn đầu; 2 chiếc vòng trong hình thoi và có cuống rõ. Hoa nhỏ, màu xanh hoặc
màu nâu tím; không có các lá bắc hình sợi (không có râu). Cuống hoa dài 1 - 2
cm. Bao hoa hợp nhau ở gốc, đỉnh xẻ thành 6 thuỳ, trong đó có 3 thuỳ vòng ngoài
hình mắt chim nhọn đầu, 3 thuỳ vòng trong dài hơn và xẻ đôi ở đỉnh. Nhị 6, đính
đối diện với các thuỳ của bao hoa. Bầu 1 ô với 3 giá noãn bên, chứa nhiều noãn.
Quả nạc, hình cầu, đường kính tới 1 cm, chứa chừng 10 hạt.
Sinh học và sinh thái:
Ra hoa tháng 7 - 9. Mọc rải rác ven rừng, trong rừng thứ sinh,
trảng cây bụi, nơi ẩm, nhiều mùn, trong rừng Tre nứa, ven suối, ở độ cao dưới
200 m. Cây tái sinh bằng hạt hoặc bằng củ.
Phân bố:
Trong nước: Bà Rịa - Vũng Tàu (Côn Đảo), Kiên Giang (Phú Quốc, Thổ
Chu).
Thế giới: Ấn Độ, Thái Lan, Lào, Campuchia, Malaixia, Philippin,
Indônêxia, Niu Ghinê.
Giá trị:
Nguồn gen độc đáo. Củ dùng làm thuốc điều hoà kinh nguyệt, chữa rắn
độc cắn.
Tình trạng:
Loài bị khai thác để làm thuốc; môi trường sống bị xâm hại.
Phân hạng: VU A1a,c,d.
Biện pháp bảo vệ:
Loài đã được ghi trong Sách Đỏ Việt Nam (1996) với cấp đánh giá "hiếm"
(Bậc R). Bảo vệ những cây còn sót lại ở Côn Đảo và Thổ Chu.
Tài liệu dẫn: Sách
đỏ Việt Nam năm 2007 - phần thực vật – trang 487.
|
|