ẾCH GIUN
ẾCH GIUN
Ichthyophis bannanicus
Yang, 1984
Ichthyophis bannanica
D.T.Yang, 1984
Ichthyophis glutinosus
R. Bourret, 1937.
Họ: Ếch giun Coeciliidae
Bộ: Ếch nhái không chân Apoda
Đặc
điểm nhận dạng:
Có hình
dáng giống giun nhưng lớn hơn, thân dài từ 100 - 380mm. Mắt như hai chấm đen,
không mi. Đầu nhỏ hơi dẹp, mõm tương đối nhọn và có hàm rõ. Lưng mầu nâu đen,
bụng nhạt hơn. ở mỗi bên thân có một dải mầu vàng chạy dài từ góc hàm tới gốc
đuôi. Nòng nọc có mang ngoài ở hai bên cổ.
Sinh học, sinh
thái:
Ếch giun sống
chui luồn trong đất ở độ sâu 20 - 30 cm. Hang của chúng thường gặp ở những nơi
đất xốp, ẩm ven suối, hồ nước, ruộng lúa trên độ cao có thể lên tới 900m (như ở
dãy Tam Đảo). ếch giun ăn giun đất. Con cái trưởng thành có chiều dài khoảng
350mm. Chúng đẻ trứng ở gần chỗ có nước, mỗi lứa chừng 30 quả trong khoảng tháng
4 - 6, các trứng được nối với nhau bằng các chất nhầy mà các cá thể cái cuộn lấy
để bảo vệ trứng khỏi khô người ta thường gọi không đúng là hiện tượng "ấp
trứng".
Phân bố:
Trong nước:
Tam Đảo (Vĩnh Phúc), Phú Thọ (Xuân Sơn), Thừa Thiên - Huế (A Lưới), Gia Lai (Sơn
Lang, Krôngpa), Kontum (Tân Cảnh, Ngọc Linh, Măng Xăng), Tây Ninh,
thành phố Hồ
Chí Minh, Kiên Giang (Hà Tiên), Cà Mau (U Minh).
Thế giới: Trung Quốc
(Vân Nam).
Giá trị:
Loài ếch nhái
không chân (Apoda) ở Việt Nam, có giá trị khoa học rất lớn
trong các nghiên cứu về loài ếch không chân này.
Tình trạng:
Trong những năm
gần đây đã phát hiện loài này ở vài địa điểm mới ở Việt Nam: Xuân Sơn (Phú Thọ),
Krôngpa (Gia Lai), Măng Xăng, Ngọc Linh (Kontum) nhưng với số lượng rất ít. Loài
này chỉ sống ở những nơi đất ẩm xốp nên dễ bị đe doạ bởi rừng bị thu hẹp, đất bị
xói mòn, do sử dụng thuốc trừ sâu và phân hoá học, do lũ lụt kéo dài dễ làm
chúng chết ngạt trong đất.
Phân
hạng:
VU B1+ 2a,b,c.
Biện
pháp bảo vệ:
Đã được
đưa vào Sách Đỏ Việt Nam (1992, 2000) dưới tên Ichthyophis glutinosus.
Cần có những biện pháp hữu hiệu để bảo vệ
như hạn chế đến mức thấp nhất việc khai
thác rừng một cách bất hợp lý làm đất bị xói mòn, hạn chế dùng thuốc trừ sâu và
phân bón hoá học làm ảnh hưởng đến những loài động vật rất nhậy cảm sống trong
đất như ếch giun.
Tài liệu dẫn:
Sách đỏ Việt Nam - phần động vật – trang 263. |