DÓ GIẤY

Rhamnoneuron balansae (Drake) Gilg, 1894

Họ: Trầm Thymelaeaceae

Bộ: Trầm Thymelaeales

Mô tả:

Cây gỗ nhỏ, cao 8 - 12m, với đường kính thân ít khi đến 0,2m. C� nh non phủ đầy lông. Lá mọc cách; phiến hình trứng - thuôn, d� i 10 - 20cm, rộng 3 - 3,5cm, tròn, đôi khi không đối xứng ở gốc, thót nhọn ở đầu, mỏng, nhẵn ở mặt trên có lông ngắn v� nằm ở mặt dưới, có 20 - 25 đôi gân, bậc hai gần như song song; cuống lá d� i 3 - 4mm, có lông v� có cánh. Cụm hoa ở đầu c� nh l� chùy thưa d� i hơn lá, có lông.

Cụm hoa đơn vị l� tán, gồm 4 hoa không cuống, khi non được bao bởi hai lá bắc tổng bao d� i 6 - 7mm, có lông len. Hoa m� u trắng, lưỡng tính, thơm. ống đ� i d� i 1cm, hơi loe ở giữa, phủ đầy lông ở ngo� i, nhẵn, ở trong mang 4 lá đ� i trên đầu. Lá đ� i hình trứng, to nhỏ không bằng nhau, d� i 2mm, có lông ở mặt ngo� i. Nhị 8, xếp th� nh hai vòng không d� i bằng nhau.

Đĩa tuyến mật cao 1,5 - 2mm, hình chén mỏng, mép lượn sóng. Bầu hơi có cuống, phủ đầy lông; vòi ngắn; núm to, gần hình bán cầu. Quả khô không tự nở, hình trứng, d� i 7mm; vỏ quả ngo� i mỏng, phủ đầy lông m� u v� ng nhạt. Hạt hình thoi, d� i 6mm, rộng 1,7mm.

Sinh học:

Mùa hoa tháng 11 - 6, mùa quả chín tháng 3 - 10. Cây sinh bằng hạt.

Nơi sống v� sinh thái:

Thường mọc ở ven suối ẩm, nơi có ít ánh sáng, ngo� i cửa rừng rậm nhiệt đới thường xanh mưa mùa ẩm, ở độ cao không quá 1200m.

Phân bố:

Việt Nam: Lai Châu (Phong Thổ: San Tan Ngai), Yên Bái (Trấn Yên: Trái Hút), Vĩnh Phú (Phú Thọ: Phụ Hội), Lạng Sơn (Bắc Sơn), H� Tây (Ba Vì), Hòa Bình (Đ� Bắc: Núi Biện), Quảng Ninh (Quảng H� : H� Cối, Tiên Yên), Nam H� (Ban Phet), Quảng Nam - Đ� Nẵng (Tr� My), có trồng ở v� i nơi.

Thế giới: Trung Quốc.

Giá trị:

Nguồn gen độc đáo. Lo� i duy nhất của chi Rhamnoneuron đặc hữu Nam Trung Quốc v� Bắc Việt Nam. Vỏ thân có nhiều sợi dai, dùng l� m gậy tốt.

Tình trạng:

Sẽ nguy cấp. Mặc dù lo� i phân bố khá rộng nhưng có số lượng cá thể không nhiều v� sắp bị đe dọa tuyệt chủng vì môi trường sống bị phá hủy. Mức độ đe doạ: Bậc V.

Đề nghị biện pháp bảo vệ:

L� đối tượng bảo vệ của vườn quốc gia Ba Vì. Cần duy trì v� mở rộng việc trồng trọt để lấy nguyên liệu sản xuất một số loại giấy cao cấp.

T� i liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam - trang 235.