XÀ CỪ

Khaya senegalensis A. Juss.

Họ: Xoan Meliaceae

Bộ: Cam Rutales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây gỗ lớn cao 20 - 30m, đường kính 80 - 100cm, chia cành sớm. Khi non vỏ nhẵn, màu xám, khi già bong từng mảnh nhỏ; lá kép lông chim một lần, mọc cách. Các lá chét hình thuẫn, mép nguyên. Hoa nhỏ, màu vàng xếp thành chùm ở nách lá phía đấu cành. Hoa mẫu 4, ống nhị hình tròn, 8 bao phấn dính phía trong ống nhị, vòi nhụy dài, đầu nhụy hình đĩa; quả nang hình cầu, vỏ hóa gỗ. Khi chín nứt thành 4 mảnh. Hạt tròn, dẹt có cánh mỏng bao quanh.

Sinh thái:

Cây ưa sáng, sinh trưởng nhanh, dễ trồng, hạt nảy mầm khỏe, cây tái sinh chồi mạnh, ưa với nhiều loại đất khác nhau. Hoa tháng 4 - 5. Quả chín tháng 10.

Phân bố:

Cây có nguồn gốc từ Châu Phi, nay được trồng khá phổ biến ở các tỉnh nước ta (chủ yếu ở các thành phố).

Công dụng:

Gỗ có lõi màu đỏ nhạt, dác màu nâu đỏ nhạt, gỗ rẵn, thớ xoắn, đễ nứt nẻ, conh vênh. Tỷ trọng 0,710. Lực kéo ngang thớ 24kg/cm2, lưc nén dọc thớ 456kg/cm2, oằn 1,170kg/cm2,. Gỗ dùng trong xây dựng, đóng tàu thuyền và các đồ mộc thô dày.

Tài liệu dẫn: Cây gỗ kinh tế - Trần Hợp, Nguyễn Bội Quỳnh - trang 518.