|
HOA KI NÔ
HOA KI NÔ
Kinostemon ornatum
(Hemsl.) Kudo, 1929.
Teucrium ornatum
Hemsl. 1890
Kinostemon bidentatum
sensu Doan, 1936, non Kudo (1929).
Họ : Hoa môi Lamiaceae
Bộ
: Hoa môi Lamiales
Đặc điểm nhận dạng:
Cỏ mọc đứng, cao 50 - 80 cm. Thân
vuông, ít phân nhánh, nhẵn. Lá hình bầu dục - mũi mác hẹp, cỡ 5 - 10 x 1,3 - 3,5
cm, chóp lá nhọn, gốc lá tù hay hình nêm, mép xẻ răng cưa thưa, hai mặt gần như
nhẵn; gân bên 5 - 6 đôi; cuống lá dài 5 - 10 mm. Cụm hoa dạng chùm ở đỉnh cành,
dài 4 - 7 cm, gồm từng cặp hoa mọc đối trên mỗi đốt. Lá bắc hình mác hẹp, không
cuống, sớm rụng. Đài hình chuông, dài 2,5 - 3 mm, nhẵn ở mặt ngoài, mặt trong có
lông, 2 môi: môi trên 3 thuỳ với thuỳ giữa rộng và nhọn ở đỉnh; môi dưới 2 thuỳ
thuôn, nhọn ở đỉnh. Đài quả đồng trưởng, dài 5 - 6 mm. Tràng màu tím hồng, dài
10 - 12 mm, có lông ở ngoài và ở họng; 2 môi: môi trên 2 thuỳ ngắn, xẻ nông; môi
dưới 3 thuỳ với thuỳ giữa lớn. Nhị 4, hướng lên phía môi trên của tràng, 2 nhị
dưới dài hơn 2 nhị trên; bao phấn 2 ô, có đai dày ở giữa. Bầu nhẵn, vòi dài hơn
nhị, đỉnh xẻ 2 thuỳ. Quả gần hình cầu, đường kính 1 mm, có gân mạng thưa.
Sinh học và sinh thái:
Mùa hoa tháng 7 - 8, quả chín tháng
10 - 12. Tái sinh bằng hạt. Gặp nơi sáng và ẩm, ven rừng, các bãi hoang ở độ cao
1000 - 2000 m.
Phân bố:
Trong nước: Lào Cai (Sapa).
Thế giới: Trung Quốc.
Giá trị:
Hoa đẹp có thể trồng làm cảnh.
Tình trạng:
Nguồn gen hiếm, chỉ mới gặp ở một
điểm Lào Cai (Sapa). Khu phân bố đã hẹp lại thường bị tác động của con người nên
rất dễ bị tuyệt chủng.
Phân hạng:
CR B1+2e.
Biện pháp bảo vệ:
Loài đã được ghi trong Sách Đỏ Việt
Nam (1996) với cấp đánh giá "bị đe doạ" (Bậc T). Hiện đã được nằm trong khu bảo
vệ của Vườn quốc gia Hoàng Liên. Cần điều tra và tìm kiếm thêm ở các vùng lân
cận và ngay trong khu bảo tồn.
Tài liệu dẫn:
Sách đỏ Việt Nam năm 2007 - phần thực vật – trang 244.
|
|