LAN KIM TUYẾN BA RĂNG

Anoectochilus tridentatus Seidenf. ex Aver. 1990.

Họ: Phong lan Orchidaceae

Bộ: Phong lan Orchidales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây thảo, mọc ở đất, có thân bò rồi đứng, cao 10 - 15 cm. Có 3 - 5 lá màu xanh ở mặt trên, mặt dưới rất nhạt, kích thước 3 - 4,5 x 2 - 2,5 cm. Cuống cụm hoa 5 - 6 cm, trục hoa dài 4 cm mang 10 hoa, Lá bắc dài 3 - 5 mm, bầu dài 6 - 8 mm kể cả cuống. Lá đài giữa dài 4 - 4.5 mm dính với cánh hoa tạo thành mũ. Lá đài bên dài 6 mm, có lông ở mặt sau. Môi màu trắng, chia thùy hình tam giác đỉnh tù, dài 6 - 6,4 x 3 - 3,3 mm. Lá đài và cánh hoa màu đỏ nhạt. Cựa hình côn, dài 3 - 3,3 mm, phía trên có phần phụ hình bản với 3 răng tròn, có 2 u lồi ở miệng cựa. Cột có 2 cánh đứng nhỏ ở phía trước, 2 răng cột ngắn.

Sinh học và sinh thái:

Ra hoa vào tháng 6 - 7. Tái sinh bằng chồi và hạt. Mọc trong rừng thường xanh trên núi, ở độ cao 800 - 1200 m.

Phân bố:

Trong nước: Mới thấy ở Vĩnh Phúc (Tam Đảo).

Thế giới: Chưa biết.

Giá trị:

Nguồn gen quý của Việt Nam, có giá trị làm cảnh vì cây có lá đẹp, mặt trên màu xanh. Hoa có lá đài và cánh hoa màu đỏ nhạt, môi trắng với thùy giữa chẻ đôi. Ngoài ra còn làm thuốc.

Tình trạng:

Loài có khu phân bố và nơi cư trú rất hẹp. Đây là đối tượng săn tìm thu hái (nhổ toàn cây) của tư thương để làm thuốc. Loài này tuy nằm trong khu vực Vườn quốc gia Tam Đảo nhưng vẫn bị tìm kiếm khai thác để làm thuốc đến mức gần như tuyệt chủng ở ngoài thiên nhiên.

Phân hạng: EN A1d+2e.

Biện pháp bảo vệ:

Loài đã được ghi trong Sách Đỏ Việt Nam (1996) với cấp đánh giá “hiếm” (Bậc R) và Danh mục Thực vật rừng, Động vật rừng nguy cấp, quý hiếm (nhóm 1) của Nghị định số 32/2006/NĐ - CP ngày 30/3/2006 của Chính phủ để nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thư­­­­ơng mại. Đề nghị xây dựng khu bảo tồn Lan trong Vườn quốc gia Tam Đảo và di chuyển một lượng cây sống có thể của loài này về khu vực bảo tồn và chăm sóc.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam năm 2007 - phần thực vật – trang 410.