TRAI CÓC HÌNH TAI

Lamprotula leai (Gray, 1857)

Unio leai Heude, 1875

Quadrula leai, Simpson, 1914.

Họ: Trai cóc Amblemidae

Bộ: Trai Unionoida

Đặc điểm nhận dạng:

Trai cỡ trung bình, vỏ dày hình tai, lòng vỏ nông, lõm sâu vào vùng bản lề. Cạnh trước tròn, cạnh bụng cong đều, cạnh sau tạo thành góc tròn ở nửa dưới. Mặt ngoài vỏ màu đen, có nhiều mấu lồi trên khắp mặt vỏ. Các mấu lồi này họp với các nếp nhăn ở vùng lưng sau vỏ thành dãy chữ “nhân” từ đầu tới đuôi vỏ. Xà cừ màu vàng hay trắng hồng.

Sinh học, sinh thái:

Sống trong sông vùng núi, trung du, nền đáy mềm bùn - cát.

Phân bố:

Trong nước: Sông ở vùng núi, trung du Đông - Bắc và đồng bằng Bắc Bộ, Nghệ An, Hà Tĩnh.

Thế giới: Trung Quốc (sông Trường Giang, Hồ Bắc, Hồ Nam).

Giá trị:

Có giá trị nghiên cứu hệ sinh thái sông hồ, vỏ dày làm khuy, khảm xà cừ.

Tình trạng:

Đang bị khai thác nhiều. Trước năm 1975, gặp phổ biến trong các sông vùng đồng bằng Bắc Bộ. Sau năm 1975, đặc biệt từ 1990 tới nay, do nghề thủ công sử dụng vỏ trai phát triển mạnh, lượng khai thác hàng năm tăng cao, làm giảm số lượng rõ rệt, có thể tới 20%. Diện tích phân bố Trai cóc hình tai trước 1975 mở rộng trên phạm vi toàn vùng đồng bằng Bắc Bộ, kéo dài đến Nghệ An, Hà Tĩnh tới trên 20.000km². Hiện nay, do khai thác mạnh và tình trạng ô nhiễm các sông vùng đồng bằng và trung du, diện tích phân bố thu hẹp chỉ còn khoảng 5.000km².

Phân hạng: VU B2a,b,e + 3d.

Biện pháp bảo vệ:

Đã được đưa vào Sách Đỏ Việt Nam và danh sách các loài cần được bảo vệ của ngành Thuỷ sản từ trước 1996. Kiến nghị: hạn chế khai thác, bảo vệ tránh gây ô nhiễm nước sông. Nghiên cứu bổ sung số lượng bằng biện pháp nuôi nhân tạo.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam - phần động vật – trang - 55