BƯỚM CÁNH VÀNG BA VỆT
BƯỚM CÁNH VÀNG BA VỆT
Eurema blanda
Boisduval, 1836
Terias blanda
Boisduval, 1836
Terias phanospila
C. & R. Felder, 1865
Terias rotundalis
Moore, 1881
Họ: Bướm phấn
Pieridae
Bộ: Cánh vẩy
Lepidoptera
Đặc điểm nhận dạng:
Loài bướm nhỏ với cánh màu vàng chanh viền bằng màu đen, đặc
biệt là
ở mặt trên, có các đốm hoặc nét trang trí màu nâu đỏ ở mặt dưới. Con cái
nhạt hơn với đường viền rườm rà rộng hơn ở cánh sau. Dạng mùa khô, các điểm
trang trí lớn hơn và có nhiều màu nâu đỏ nhạt hơn ở mặt dưới. Ở mặt trên, viền
đen thường hẹp đi. Eurema sp. là giống bướm nhỏ, có vài loài phổ biến và
giống nhau, khó phân biệt khi quan sát. Mặt trên cánh màu vàng, viền cánh đen.
Viền đen ở cánh trước rộng tại chót và góc ngoài cánh. Viền đen ở cánh sau mảnh
hơn, đôi khi mất hẳn.
Mặt dưới màu vàng có các vệt, đốm nhỏ màu nâu. Con cái thường có viền đen
rộng hơn và màu xỉn hơn.
Phân
biệt 4 loài Eurema sp. ở Việt Nam như sau:
Ở mặt trên, loài Eurema brigitta dễ nhận biết nhất với
phần viền đen răng cưa dày, đậm
màu bao quanh, ba loài còn lại khá giống nhau. Ở mặt dưới, ô gốc cánh của cánh
trước là vị trí chuyên biệt nhất để phân biệt các loài với nhau, cụ thể:
Eurema brigitta không có đốm đen trong ô còn gốc cánh trong khi Eurema
blanda có ba đốm đen, Eurema hecabe và Eurema simulatrix cùng
có hai đốm đen nhưng ở Eurema simulatrix còn có thêm
một đốm tròn nhỏ
ngay phía dưới vệt đen ở mép ngoài ô gốc cánh.
Sải cánh
Eurema blanda: 40 - 50mm.
Sinh học, sinh thái:
Giống Eurema bay chậm và thấp, sát các bụi cỏ, rất
thường gặp, đôi khi với số lượng lớn. Phổ biến khắp nơi. Sâu ăn lá các loại cây
thuộc họ
Đậu Fabaceae. E.blanda cũng được quan sát thấy
đẻ trứng trên cả cây Mắc cỡ (Mimosa pudica). Loài này gặp ở độ cao khác
nhau đến 2.000m. Đây là loài phổ biến ở những bìa rừng, những nơi trống trải,
nhưng chủ yếu ở chỗ gần nơi có rừng. Những loài cây làm thức ăn cho loài
Eurema
blanda cũng là cây thức ăn cho loài khác thuộc giống Eurema
sp.
Phân bố:
Phân bố hầu như khắp vùng Đông Phương và
Australlia, có mặt khắp nơi ở Việt
Nam. Khá phổ biến. Ở các vùng nông nghiệp, vùng có các trảng cây bụi và thảm cỏ,
và ít hơn ở các khu rừng thứ sinh. Tên bướm được dịch từ nghĩa tiếng Anh.
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
Là một trong các loài rất phổ biến thuộc giống Eurema
sp., chúng có màu vàng
rất tươi mát nên mặc dù có kích thước nhỏ nhưng rất nổi bật và tô đẹp cho thiên
nhiên. Trong bất kỳ một bộ sưu tập bướm nào nếu không có những mẫu của loài thì
có thể nói đó là một bộ sưu tập chưa đầy đủ và thiếu một màu cơ bản. Màu sắc
cánh của loài này rất cần trong việc ghép tranh bằng cánh bướm.
Quần thể loài tuy còn phong phú nhưng nếu thảm thực vật mất đi nhất là
thảm thực vật rừng không còn thì cũng đồng thời kéo theo sự mất đi của loài
này.
Mô tả
loài: Vũ Văn Liên - Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam.