New Page 1
BƯỚM CÁNH RỘNG
Hypolimnas bolina (Linnaeus, 1758)
Papilio bolina
Linnaeus, 1758
Papilio melita
Cramer, 1775
Papilio eriphile
Stoll, 1782
Họ: Bướm
giáp Nymphalidae
Bộ: Cánh vẩy
Lepidoptera
Đặc điểm nhận dạng:
Kích thước tương đối lớn và dễ nhận diện.Mặt trên
con đực có màu nền đen với mảng ở giữa cánh dạng "quả trứng" trên cả 4 cánh, ở
chót cánh trước có một đốm trắng to và có một loạt các chấm trắng rất nhỏ chạy
dọc theo gần mép ngoài của cả cánh trước lẫn cánh sau, con cái lớn hơn con đực.
Bướm cái và bướm đực rất khác nhau về màu sắc và hoa văn trên cánh. Một số dạng
có đốm hoa nhuốm màu xanh sẫm nhưng một số khác lại không có những đốm hoa này.
Bướm cái bắt chước (mạo danh) loài Euploea core thuộc họ
Bướm đốm Danaidae nhưng cánh to hơn với mép ngoài cánh trước hình lỏng chảo
và mép ngoài cánh sau có hình vỏ sò. Sải cánh: 70-110mm.
Sinh học sinh thái:
Gặp khắp nơi, thường thấy ở khu vực có cây
bụi, những khoảng trống trong rừng, ven đường mòn; trong thành phố hay gặp ở
những bãi trống có cây chủ. Con đực có tập tính bảo vệ lãnh địa, thường đậu trên
một cành cây chìa ra ở một khoảng trống và đánh đuổi các con bướm khác bay vào
khu vực của nó. Sâu ăn lá rất nhiều loại cây khác nhau thuộc họ Khoai lang
Convolvulaceae và họ
Ô rô Acanthaceace, Portulaca, Alternanthera sessilis. Trứng có khi
được đẻ thành từng đám, chồng lên nhau. Sâu màu đen với các gai phân nhánh, đầu
màu cam. Nhộng màu nâu đen loang lổ, nguỵ trang dạng một mẩu lá héo hay cành
khô. Loài này thường di cư. Cả bướm đực và cái bay gần rừng phục hồi thứ sinh và
khu đất canh tác, chúng thường hút mật hoa. Những cây thức ăn khác thuộc các họ
Rau rền và họ Khoai lang.
Phân bố:
Phân bố từ Đông châu Phi và Madagasca, qua các đảo
trên Ấn Độ Dương và Ấn Độ đến Đông nam châu Á, Tân Ghi-nê và Australlia, phía
Bắc đến Trung Quốc và các đảo phía Nam Nhật Bản. Phổ biến trên toàn lãnh thổ
Việt Nam.
Giá trị, tình trạng
và biện pháp bảo vệ:
H.bolina
có rất nhiều loài phụ, phân bố rất rộng, từ Châu Phi đến Trung Quốc, châu Úc và
khu vực Thái Bình Dương. Các loài phụ này rất khác nhau về màu sắc. Theo màu sắc
thì loài phụ ở Việt Nam là H.bolina jacintha. Là loài thường gặp ở rừng
núi. Loài thứ hai trong giống này có ở Việt Nam là H.misippus, hiếm gặp
hơn. Con đực có thể phân biệt với H.bolina bởi mặt dưới cánh sau có một
chấm đen ở sát bờ cánh. Con cái loài này bắt chước loài
Danaus chrysippus.
Mô tả
loài: Vũ văn Liên - Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam.