LAN HOÀNG THẢO NGỌC ĐIỂM

Dendrobium farmeri Paxt. 1849.

Dendrobium densiflorum var. farmeri (Paxt.) Regel, 1874.

Họ: Phong lan Orchidaceae

Bộ: Phong lan Orchidales

Đặc điểm nhận dạng:

Lan phụ sinh. Thân dài 20 - 25 cm, hình con suốt với 4 gờ dọc sắc, dầy 1,5 - 1,7 cm. Lá 4 - 5 chiếc, hình bầu dục - mác, dài 8 - 12 cm, rộng 4 - 5 cm. Cụm hoa sát đỉnh thân, chùm nhiều hoa rủ xuống. Lá bắc hình mác, dài khoảng 1,4 cm. Hoa màu trắng hoặc hơi phớt hồng, đường kính 3 - 4 cm, cuống hoa và bầu dài 2,8 - 3 cm. Các lá đài hình bầu dục, đỉnh tù, dài 2,5 - 2,6 cm, rộng 1 - 1,2 cm. Cằm dài khoảng 0,5 cm, đỉnh tròn. Cánh hoa hình trứng, mép xẻ răng nhỏ, dài 2,3 - 2,7 cm, rộng 1,5 - 2 cm. Môi hình trứng ngược, hơi chia 3 thùy, dài 2,4 - 2,7 cm, rộng 1,9 - 2 cm, bề mặt phủ lông nhú mịn, mép có lông ngắn; mép viền trước môi màu trắng, tiếp theo là phần gốc môi màu vàng; có 1 u lồi giữa và 2 u lồi phân nhánh ở hai bên. Cột cao 0,2 - 0,3 cm, tuyến mật hình bán nguyệt; răng cột có đỉnh nhọn. Nắp hình mũ, nhẵn.

Sinh học và sinh thái: Ra hoa vào tháng 4 - 7. Tái sinh bằng chồi và hạt. Mọc bám trên các cây gỗ lớn trong rừng thưa, ở độ cao 300 - 1600 m.

Phân bố:

Trong nước: Tuyên Quang (Hướng Lập), Nghệ An (Vinh), Kontum (Đắk Glei, Đắk Uy), Gia Lai (Chư Pah, Gia Lu), Lâm Đồng (Đà Lạt, Bảo Lộc).

Thế giới: Ấn Độ, Nêpan, Butan, Mianma, Thái Lan, Malaixia.

Giá trị: Cây dùng làm cảnh vì có hoa thơm và đẹp, màu trắng với phần gốc môi màu vàng. Hoa nở vào dịp tết Nguyên đán.

Tình trạng: Loài có khu phân bố và nơi cư trú chia cắt. Hiện đã bị suy giảm nghiêm trọng do khai thác và chặt phá rừng hủy hoại nơi cư trú.

Phân hạng: VU B1+2e+3d.

Biện pháp bảo vệ: Đề nghị xây dựng khu bảo tồn và nhân giống Lan trong các vườn quốc gia và di chuyển một lượng cây sống có thể của loài này về khu bảo tồn và chăm sóc.