BỒ HÒN
BỒ HÒN
Sapindus mukorossi
Gaertn.
Họ: Bồ hòn Sapindaceae
Bộ: Bồ hòn Sapindales
Mô tả:
Cây gỗ cao 10 - 15m, vỏ nhẵn màu xám xanh hoặc xám bạc, hơi
có bạnh. Cành non màu xám vàng, có lông. Lá rụng để lại sẹo hình tim ngược trên
cành;
lá kép lông chim một lần chẵn, cuống chung dài 20 - 24cm có
lông mềm, mang 10 - 18 lá nhỏ, mọc cách hoặc mọc đối, hình trứng ngọn giáo hoặc
trái xoan nhọn giáo, thuôn dần về phía đầu, gốc lá hình nêm, lệch. Gân bên nhiều,
nhỏ.
Cuống lá nhỏ rất ngắn.
Hoa lưỡng tính màu lục vàng họp thành cụm chùy ở đầu cành,
dài chừng 15 - 30cm, có lông tơ. Cánh đài 5, mặt ngoài có lông, mép có lông nhỏ.
Cành tràng màu trắng lục, hình mác, mép có lông, đĩa tròn, nhị 8 chiếc thò ra
ngoài. Bầu nhẵn, vòi ngắn.
Quả mọng hình cầu, đường kính 2cm, gốc mang dấu vết hai lá
noãn thiu, màu vàng. Hạt hình cầu, màu cánh gián, cứng.
Phân bố:
Thế giới: Trung Quốc, Ấn Độ, Triều Tiên, Nhật Bản...
Việt Nam cây mọc ở Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Thái, Hà Bắc, Nam
Hà, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh...
Cây ưa sáng,
sinh trưởng nhanh, ưa đất tốt, sâu, ẩm, trong các rừng rậm, ẩm,
tái sinh hạt tốt.
Hoa tháng 4 - 5. Quả tháng 10 - 11.
Công dụng:
Gỗ có dác lõi phân biệt, dác màu trắng vàng, lõi màu xám
vàng. Gỗ nặng nhưng ít bền, dùng đóng đồ đạc thông thường, xẻ ván. Vỏ quả có tác
dụng như xà phòng.
Tài liệu dẫn:
Cây gỗ kinh tế - Trần Hợp, Nguyễn Bội Quỳnh - trang 688.