LAN KIM TUYẾN SAPA

Anoectochilus chapaensis Gagnep. 1931.

Họ: Phong lan Orchidaceae

Bộ: Phong lan Orchidales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây thảo, mọc ở đất, có thân bò rồi đứng, cao 12 - 20 cm, thân non có lông ngắn. Có 3 - 5 lá hình trứng, gốc lá gần hình tim, mặt trên của lá màu đỏ nhạt với các gân màu hồng, mặt dưới màu xanh nhạt, kích thước 2,5 - 3 x 1,5 - 2 cm; cuống lá dài 1 - 2 cm, rộng ra thành bẹ ở gốc. Cụm hoa dài 5 - 6 cm, có 4 - 7 hoa màu xanh nhợt. Cuống và bầu dài 13 mm, có lông ngắn. Môi xanh nhợt, dài 10 - 11 mm, đỉnh rộng ra, chia 2 thùy hình trứng ngược, cụt.

Sinh học và sinh thái:

Ra hoa tháng 10 - 12. Tái sinh bằng chồi và hạt. Mọc rải rác trong rừng nơi bóng, ở độ cao 1500 - 1800 m.

Phân bố:

Trong nước: Lào Cai (Sapa), Thừa Thiên - Huế (Bạch Mã).

Thế giới: Chưa biết.

Giá trị:

Loài đặc hữu và nguồn gen quý của Việt Nam. Có giá trị làm cảnh vì cây có lá đẹp, màu đỏ ở mặt dưới, mặt trên có gân hồng.

Tình trạng:

Khu phân bố và nơi cư trú chia cắt. Đây là đối tượng săn tìm thu hái (nhổ toàn cây) của tư thương để làm thuốc. Vì vậy, loài này có nguy cơ lâm vào tình trạng tuyệt chủng ở ngoài thiên nhiên do việc thu hái quá mức và phá rừng làm mất môi trường sinh thái và điều kiện sống.

Phân hạng: EN A1d.

Biện pháp bảo vệ:

Loài đã được ghi trong Sách Đỏ Việt Nam (1996) với cấp đánh giá “hiếm” (Bậc R) và Danh mục Thực vật rừng, Động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm (nhóm 1) của Nghị định số 32/2006/NĐ - CP ngày 30/3/2006 của Chính phủ để nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích th­­­­ương mại. Đề nghị xây dựng khu bảo tồn và nhân giống Lan trong vườn quốc gia và di chuyển một lượng cây sống có thể về khu vực bảo tồn này và chăm sóc.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam năm 2007 - phần thực vật – trang 408.