GAI BÔM GIẢ

Hemiscolopia trimera (Boerl.) Slooten, 1925

Scolopia trimera Boerl, 1899

Xylosma macrocarpum Pierre ex Gagnep, 1908

Họ: Mùng quân Flacourtiaceae

Bộ: Hoa tím Violales

Mô tả:

Cây gỗ nhỏ, hiếm khi cao quá 10m và rất ít khi có gai đơn dài 2 - 3cm. Cành con, lá và cụm hoa nhẵn. Lá dai, bóng ở cả hai mặt, có phiến thuôn, dài 12 - 30cm, rộng 6 - 12cm, hình nêm rộng hay gần tròn ở gốc, thót ngắn ở đầu, mép có răng cưa, có 7 - 8 đôi gân bậc hai, cuống lá mập, dài 5 - 10mm. Cụm hoa ở nách lá là chùm, mang 2 - 4 hoa màu trăng trắng, cuống hoa dài 2 - 6mm.

Hoa đơn tính không có cánh hoa. Hoa đực có 4 - 6 lá đài, hình trứng gần tròn, dài 3 - 4mm, rộng 3 - 5mm, có răng cưa và lông ở mép, đĩa gồm nhiều tuyến nhỏ, màu đo đỏ, hợp ở gốc, nhị có chỉ nhị mảnh, dài 3 - 4mm. Hoa cái có đài gần giống ở hoa đực, có tuyến của đĩa hơi to hơn. Bầu hình trứng có 3 - 4 lá noãn, quả mọng hình trứng, chứa 10 - 15 hạt, có góc cạnh, dài 6 - 8mm.

Sinh học:

Mùa hoa và quả chín chưa biết.

Nơi sống và sinh thái:

Mọc trong rừng mưa nhiệt đới thường xanh mưa mùa ẩm, ở độ cao thường không quá 500 - 600 m.

Phân bố:

Việt Nam: Ninh Thuận (Ninh Phước: Cà Ná), Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu (núi Dinh), Kiên Giang (đảo Phú Quốc).

Thế giới: Thái Lan, Malaixia.

Giá trị:

Nguồn gen qúy, hiếm và độc đáo. Đại diện duy nhất của chi Hemiscolopia. Quả ăn được.

Tình trạng:

Mức độ bị đe dọa: Bậc T.

Đề nghị biện pháp bảo vệ:

Bảo vệ loài trong tự nhiên, không chặt phá. Đưa về trồng để giữ nguồn gen. Điều tra thêm nơi phân bố và tình trạng.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam - trang 152.