GÁO

Adina cordifolia (Roxb.) Hook.f. ex Brandis, 1874

Nauclea cordifolia Roxb, 1795.

Haldina cordifolia (Roxb.) Ridsd.

Họ: Cà phê Rubiaceae

Bộ: Long đởm Gentianales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây gỗ lớn, cao 8 - 35m, cành nhẵn, màu xám hoặc trắng. Lá dài 10 - 30cm, rộng 8 - 20cm, nhọn ở đầu, hình tim ở gốc, nhẵn ở mặt trên, có lông ở mặt dưới. 5 - 8 đôi gân bậc hai; cuống lá dài 4 - 9cm. Lá kèm dài 1 - 1,5cm, hình trứng thuôn, có lông. Cụm hoa đầu, tập hợp thành nhóm 1 - 3 cụm hoa; cuống cụm hoa dài 3 - 8cm. có 1 - 3 lá bắc. Hoa mẫu 5, màu vàng: chỉ nhị rất ngắn (dài 1mm), đính trên họng sống tràng; bầu 2 ô vòi dài 1cm, rất mảnh; núm hình đầu. Quả khô, 6 - 8 hạt có cánh ở 2 đầu.

Sinh học, sinh thái:   

Mọc trong rừng mưa nhiệt đới thường xanh mưa mùa ẩm. Ưa đất ẩm. Mùa hoa tháng 5 - 6, mùa quả chín tháng 7 - 11.

Phân bố:

Việt Nam: Thanh Hoá, Đồng Nai (Biên Hoà), Bà Rịa - Vũng Tàu (Châu Thành, Bà Rịa), An Giang (Châu Đốc) Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà - Khánh Hoà.

Thế giới: Ấn Độ, Xrilanca, Lào, Campuchia.

Giá trị:

Cây lấy gỗ. Nhựa cây làm thuốc diệt côn trùng và rễ dùng chữa lỵ. Cây có dáng đẹp, hoa đẹp có thể trồng ở các công viên, đường phố.

Tình trạng:

Loài hiếm. mặc dù gỗ không tốt nhưng vẫn thường bị chặt phá khai thác rừng làm nương rẫy nên loài này vẫn bị đe doạ.

Đề nghị biện pháp bảo vệ:

Bảo vệ loài trong tự nhiên, không chặt phá. Đưa về trồng để tạo nguồn nguyên liệu. Điều tra thêm về tình trạng vùng phân bố của loài này.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam 2000 - phần thực vật - trang 36