RẮN HỔ mang xiêm
RẮN HỔ mang xiêm
Naja siamensis
Laurenti 1768
Naja
tripudians
Nootpand 1971
Naja oxiana Nootpand 1971
Naja isanensis
Nutaphand 1986
Naja sputatrix atra Lingenhole & Trutnau 1989
Họ: Rắn hổ
Elapidae
Bộ: Có vảy
Squamata
Đặc điểm nhận
dạng:
Rắn
độc có kích trung bình, khi rắn bạnh cổ, cơ thể khá dày, có thể phun nọc độc
được. Màu sắc cơ thể của loài này có thể
thay đổi từ màu xám sang màu nâu đen,
với các đốm trắng hoặc sọc, các đốm trắng có thể phủ hầu hết thân ở cá thể chưa
trưởng thành. Con trưởng thành có màu đồng nhất, chiều dài trung bình dài 0,9
đến 1,2m và có thể tối đa 2m. Đầu rộng và hơi dẹp, không phân biệt với cổ, có
một đôi móc độc nằm ở hàm trên, đầu có thể dựng lên được và có thể phun nọc độc
đến 2m. Những cá thể sống ở khu vực nhiều nắng, phân lưng có màu vàng lục. Khi
gặp kẻ thù chúng thường phát ra tiếng kêu phì phì như mèo nên dân gian gọi là
Rắn hổ mèo
Sinh
học, sinh thái:
Rắn hổ
mèo sống chủ yếu ở các vùng đất thấp, đất ngập nước. Hoạt động về ban đêm, ban
ngày trú trong hang mối hoặc hang chuột nhiều trường hợp rất gần với nơi ở của
con người. Rắn
trưởng thành ăn chuột, cóc, rắn... rắn non ăn ếch nhái, lưỡng
cư là chủ yếu. Rắn giao
phối vào tháng 5 và đẻ trứng vào
tháng 6, đẻ 10 - 20 trứng, kích thước 59 - 62 / 29 - 29mm và có hiện tượng con
các canh giữ trứng. Trứng nở vào tháng 8. Con non mới nở dài 200 - 350mm và có
khả năng bạnh cổ.
Con non mới nở dài 280 - 350mm. Con non mới nở đã có thể bành cổ hung dữ.
Đây là loài rắn có
nọc độc thần kinh,
nọc độc gây nguy hiểm chết người. Khi bị rắn
cắn, nạn nhân thường có biểu hiện đau, sưng nề,
liệt cơ, khó thở. Mờ mắt, sụp mí mắt và buồn ngủ
do chất độc của
nọc độc tác động
vào hệ thần kinh trung ương.
Phân bố:
Trong nước: phân
bố ở phía Nam Việt Nam gồm Tây Ninh, Đồng Nai, thành phố Hồ Chí Minh, An Giang,
Tiền Giang, Kiên Giang, Vĩnh Long, Sóc Trăng, Cà Mau. Số liệu ghi nhận ở TP HCM
cho thấy các nạn nhân bị loài rắn này cắn chỉ tập trung tại một số tỉnh như Tiền
Giang, Kiên Giang, Vĩnh Long, Sóc Trăng, Cà Mau.
Thế giới: Thái Lan, Cambodia.
Giá trị:
Là loài có giá
trị khoa học. Rắn hổ mang là loài rắn độc cắn chết người. Tuy nhiên nọc độc của
chúng cũng được dùng làm thuốc chữa đau các khớp xương, tê thấp, còn dùng làm
thuốc tê.
Tình trạng:
Số lượng rắn hổ
mang hiện nay suy giảm rất nhiều ít do bị săn bắt triệt để,
để buôn bán ở các nhà hàng và làm thuốc. Hơn nữa sinh cảnh của chúng bị tàn phá
nặng nề khiến cho nguồn thức ăn bị cạn kiệt, dẫn đến tình trang suy giảm cá thể
và quần thể tring tự nhiên.
Đề nghị biện
pháp bảo vệ:
Cấm săn bắt rắn
non, cấm bắt trong mùa sinh
sản từ tháng 4 đến tháng 6, cần
tổ chức nuôi.
Tài liệu dẫn:
Sách đỏ Việt Nam trang
210.